Firentinska katedrala, poznata i kao Katedrala Santa Maria del Fiore (Il Duomo), jedna je od najpoznatijih znamenitosti u Firenci i atrakcija koju treba obavezno posetiti ukoliko planirate putovanje u Firencu.

Katedrala je vrhunac arhitektonskog i umetničkog dostignuća renesansnog perioda. Smeštena u srcu Firence, ova impozantna građevina ne samo da dominira gradom već i čuva najlepše priče o istoriji i kulturi grada. Ipak, ne treba ovu katedralu posmatrati samo kao građevinu, to je živi simbol i renesanse i Firence, mesto gde se prošlost i umetnost stapaju u jedno, ostavljajući bez daha svakog posmatrača.

Izgradnja katedrale Santa Maria del Fiore

Monumentalni arhitektonski poduhvat izgradnje katedrale Santa Maria del Fiore započet je u 13. veku (1296. godine), a sam tok gradnje trajao je više od 140 godina. Smatra se da je izgradnja ove katedrale zapravo jedno od najvećih arhitektonskih dostignuća renesansnog perioda. Katedrala je posvećena Bogorodici, koja je veoma važna ličnost u hrišćanskom verovanju. U hrišćanstvu, Bogorodica se često prikazuje sa cvetom ili cvetnom krunom u umetnosti i ikonografiji, što može da objasni deo imena „od Cveta“ (ital. „del Fiore“) odakle potiče i sam naziv katedrale.

Iako je katedralu projektovalo nekoliko viđenijih arhitekata, Filipo Bruneleski je bio taj koji je dao značajan doprinos izgradnji i zaslužan je za inovativni dizajn kupole, koja i danas predstavlja simbol Firence.
Imajući u vidu da je to treća po veličini crkva na svetu, zbog veličine i arhitektonske složenosti, izgradnja katedrale je trajala više od jednog veka. Katedrala je izgrađena u gotičkom stilu, a karakterišu je izraženi lukovi, rebrasti svodovi i raznobojni vitraži na okruglim prozorima. Sama spoljašnjost katedrale je ukrašena složenim mermernim panelima i statuama, koji pokazuju veštinu i zanatstvo umetnika uključenih u njenu izgradnju.

Priča o Bruneleskijevoj kupoli

Jedna od najznačajnijih karakteristika katedrale je njena kupola, poznata kao Bruneleskijeva kupola. To je najveća zidana kupola ikada izgrađena i predstavljala je revolucionarno dostignuće svog vremena i upravo se za tu kupolu vezuje najveća legenda i priča o upornosti i inovativnosti u gradnji.

Naime, kada je preuzeo izazov izgradnje kupole na firentinskoj katedrali u 15. veku, Filipo Bruneleski je na sebe preuzeo veliku odgovornost jer do tada nije postojala razvijena tehnika koja bi omogućila njenu izgradnju. Zato je on smislio inovativnu metodu gradnje, bez skela i podupirača, tako da uz upotrebu velikih opeka, čeličnih lanaca i posebno dizajniranog zidarskog skeleta omogući njeno držanje.

Legendarni trenutak u priči o kupoli dogodio se tokom konkursa za izgradnju kupole. Bruneleski je navodno predstavio model svoje kupole drugačije od ostalih takmičara - ostavio je prazan centar pozornice kako bi ostale arhitekte mogli da vide svoje modele unutar kupole. Kada su konkurenti prezentovali svoje modele, on je zatvorio scenu, iznoseći svoj pravi plan za izgradnju. Ovaj potez, prema legendi, impresionirao je vlasti Firence i obezbedio mu posao izgradnje kupole. Iako nije doživeo njen završetak, izgradnja kupole predstavlja jedno od najvećih dostignuća arhitekture renesansnog perioda, a njeno ponosno držanje visoko iznad grada podseća nas na snagu vizionara i genija koji su oblikovali istoriju Firence i Italije tokom vekova.

Umetnička dela u katedrali

U katedrali se nalaze brojna umetnička dela, uključujući skulpture i slike renomiranih umetnika kao što su Donatelo i Vasari. Posebno, pažnju privlače vitraži smešteni na prozorima katedrale a koje su stvarali različiti umetnici tokom vekova. Oni prikazuju biblijske scene i svece, a žive boje i detaljna izrada vitraža daju dašak lepote koja pod različitim uglovima svetlosti daje posebnu draž unutrašnjosti katedrale.

Tokom posete katedrali, možete istražiti i diviti se specifičnoj gradnji kripte, gde su sahranjeni ostaci Bruneleskija i drugih značajnih ličnosti Firence.

Santa Maria del Fiore i Kapija raja

Pored glavne katedrale Santa Maria del Fiore, sam kompleks katedrale u Firenci uključuje i druge značajne atrakcije koje je moguće istražiti i istovremeno im se diviti. Krstionica svetog Jovana, koji se nalazi ispred katedrale, zapanjujući je primer firentinske romaničke arhitekture. Njegova bronzana vrata, poznata kao Kapije raja, ističu se svojim složenim dizajnom i umetničkim značajem. Nedaleko odatle, smešten je i muzej katedrale a koji sadrži postavku različtiih religioznih artefakata i umetničkih dela, uključujući Mikelanđelovu čuvenu skulpturu Pieta del Duomo, skulpturu koja prikazuje Hristovo telo u naručju njegove majke Marije, čime se dodatno ističe Mikelanđelovo majstorstvo u vajanju ljudskih figura.

Vrhunac i izazov posete Katedrale u Firenci

Jedan od vrhunaca, a slobodno se može reći i izazov, posete Firentinskoj katedrali je penjanje na vrh kupole. Uspon može biti pomalo izazovan jer se do vrha treba uspeti na 463 stepnika koje karakteriše uski i strmi prolaz, ali je nagrada koja Vas čeka na vrhu zaista vredna napora. Dok se penjete na vrh, postepeno ćete upoznavati Firencu sa visine dok posmatrate zamršene detalje konstrukcije kupole, uključujući njene freske i dekorativne elemente. Uspon na vrh kupole pruža jedinstvenu perspektivu grada, omogućavajući vam da cenite njegovu lepotu i arhitektonska čuda sa druge tačke gledišta.

***

Katedrala Santa Maria del Fiore nije samo verski simbol već i kulturno-istorijsko obeležje Firence. Smeštena u srcu grada, katedrala predstavlja svedočanstvo prošlosti grada, pokazujući dostignuća renesansnog perioda i umetnički sjaj svojih graditelja, njihove veštine, kreativnosti i vizije.